ข้อความต้นฉบับในหน้า
ประโยค - จุดเด่นตามป่าสักกาแปล ภาค ๑ - หน้า 118
แห่งทิวสถานทั้งหลายที่ควรแก่การบูชา ต้นไม้เชาวโลกสมมติว่า
"เจดีย์" ชื่อว่า รุจฺเจดีย์ ที่ชาวบ้านบูชามาแล้ว หรือ เป็นที่ชูชาของ
หวานบ้าน เพราะฉะนั้น ต้นไม้บังจึงชื่อว่า คามูโชะ (ที่ชาวบ้าน
พากันบูชา)ในบทที่เหลือก็มีเช่นนี้
อีกอย่างหนึ่ง ในชนบทและรัฐนี้ ส่วนหนึ่งในรัฐสมาแห่ง
พระราชาผงครดังหนึ่ง พึงทราบว่า "ชนบท." แว่นแคว้นทั้งสิ้น
พึงทราบว่า "รัฐ." จริงอยู่ ในกาลบางครั้ง แม้ว่าม่วนแคว้น
ทั้งสิ้น ก็ทำการบูชาแก้ต้นไม้จน ด้วยเหตุฉะนั้น ท่านจึงกล่าวว่า
" ที่ชาวแว่นแคว้นพากันบูชาแล้ว."
ด้วยว่ากว่า เอกานุรีย์ นี้ พวกชาวบ้านกล่าวหมายเอากินรีย์
บทว่า ชิวะฤทฺเฑโณ คือ มีความสำคัญว่า เป็นสัตว์
บทว่า มฆลุลิย มีความว่า ความที่พระใหญ่กว่าถูกผู้ที่
เอาตนโดยความเป็นมีเจ้าของมีอยู่ แก้การนั้น เพราะเหตุฉะนั้น
จึงชื่อว่า มหาลกะ. อีกอย่างหนึ่ง เพราะให้สงเคราะห์ที่ให้แล้ว
สร้างเม็จิณประมาณ คือว่า; เพราะฉะนั้น วิหารนั้น จึงชื่อว่า
มหาลกะ เพราะเป็นของใหญ่กว่าประมาณบ้าง ซึ่งวิหารใหญ่บั้น
ถิ่นพระวิหารนั้น มีความใหญ่กว่าประมาณนั้นได้ เพราะเป็นของ
มีเจ้าของนั้นเอง; ฉนั้น เพื่อแสดงใจความนั้น ท่านพระอุบาลีจึง
กล่าวบาปว่าภนะว่า "วิหารมีเจ้าของ เรียกชื่อว่า วิหารใหญ่."
คำที่เหลือทั้งหมดพร้อมด้วยสมุฏฐานเป็นต้น ผู้ศึกษาพึงทราบ
โดยนัยดังที่กล่าวแล้วในภูมิภาคสิกขาบทนั้นแล จริงอยู่ ในสิกขาบทนี้