อนุญาตเฉพาะบุคคลและเวลาในพระพุทธศาสนา : หน้า 413/450

ประโยค(ตอน) - ดูองค์สมุนปลาสากนาคาแปลภาค ๑ - หน้าที่ 412 นั่นเป็นกัปปียะกิสิ เป็นองกัปปียะกิสิ ยอมควรทั้งนั้น ทั้งในกลานทั้งใน วิถีก. ที่ชื่อว่าทรงอนุญาตเฉพาะบุคคลได้แก่ ข้อที่ทรงอนุญาตเฉพาะ บุคคลอย่างนี้ว่า "ดูก่อนภิกษุหลาย ! เราอนุญาตการเอาออกแก่ ภิกษุมังเฆอว, ภิกษุทั้งหลาย ! แต่ที่เราออกนอกวาจารปลก แล้ว ไม่ควรถลิ้นกิน"." การออกนั่น ควรแกภิกษุมังเฆอว นั่นเท่านั้น ไม่ควรแกภิกษ์อื่น. ที่ชื่อว่าทรงอนุญาตเฉพาะกาล ได้แก่ ข้อที่ทรงอนุญาตเฉพาะ กาลที่ภิกษุค้องอย่างนี้ว่า "ดู่อนภิกษุทั้งหลาย ! เราอนุญาต ยามวิญญู ๕ คือ ดูก มูต ถา ดิน.." ยามวิญญูนั้น เฉพาะ ในกลานนั้น แม้ไม่รับประเคน ก็ควร, ในกลานอื่นหาควรไม่, ที่ชื่อว่าทรงอนุญาตเฉพาะสมัย ได้แก่ อนุญาตทั้งหลาย ที่ทรง อนุญาตไว้เฉพาะสมัยนั้น ๆ โดยนัยมีว่า "(เป็นปัจจิตย์) ในเพราะ คณโภนะ เว้นแต่สมัยยัง" ดังนี้เป็นต้น. อุปติหล่านั้นเป็นอุปติ เฉพาะในสมัยนั้น ๆ เท่านั้น, ในสมัยอื่นหาเป็นไม่. ที่ชื่อว่าอนุญาตเฉพาะประเทศ ได้แก่ สังฆกรรมมีอุบบาท เป็นต้น ที่ทรงอนุญาตเฉพาะในปัจจุบันประเทศอย่างนี้ว่า "ดู่อน ภิกษุทั้งหลาย ! เราอนุญาตการอุปสมบท ด้วยคณะมีพระวิษณุธ เป็นที่ ๕ ในปัจจุบันนบเห็นปานนี้." สังฆาธรรมอุปสมบทเป็น ดังนั้น ย่อมควรเฉพาะในปัจจุบันนบเท่านั้น, ในมังบ่มประเทศ ๑. วิ จู. ๗/๕๒. ๒. วิ มหา. ๒/๑๒. ๓.๔. วิ มหา. ๕/๔๐-๖๙-๕๙