ทัศนสัมผัสสากลกาล ๑ : หน้า 62/450

ประโยค (ตอน) - ทัศนสัมผัสสากลกาล ๑ - หน้า 62 เพียงเท่านี้ แต่เมื่อพูดเชื่อมด้วยคุณธรรม โดยนัยเป็นดังว่า "เมื่อไร มารดาของเธอ จักเลื่อนไหว, เมื่อไร เราจักได้รับคุณธรรมของเธอ" หรือว่า "เมื่อารดาของเธอเลื่อนไหวแล้ว เราจักได้รับคุณธรรม" ดังนี้ เป็นสังคมสัล. แม้ในคำถามเป็นดั่งว่า "เธอให้แก้สามีอย่างไร ? " เมื่อพูดว่า "คุณธรรม" เท่านั้น จึงเป็นสังคมสัลสด. หาผีบโดยปกติไม่ไปสนใจ เมื่อคำพูดถามว่า "ได้ยินว่า เธอให้สามีอย่างนี้หรือ" ก็มีนัยเหมือนกันนี้. พิธีทราบการวินิจฉัยในกรมสอบนี้ :- สองกว่า ปูโล ภณดี มีความว่า ภิกษุถูกผู้หญิงถามว่า "เมื่อให้อย่างไร จึจะเป็นที่รักของสามี ? " แล้วบอก ก็ในการสอบนั้น แม้เมื่อพูดว่า "จงให้อย่างนี้, เมื่อให้อย่างนี้" อาบัติยังไม่ถึงที่สุด, แต่เมื่อเชื่อด้วยคุณธรรมเท่านั้น โดยนัยเป็นดังว่า "เธอจงให้ จงมอบเข้าไป ซึ่งเป็นคุณธรรมอย่างนี้, เมื่อให้อิ่มเข้าไปซึ่งมนุษย์คุณธรรมอย่างนี้ จะเป็นที่รัก" เป็นสังฆมัทสล. แม้ในการกล่าวสอน ก็มีนัยนี้เหมือนกัน. วินิจฉัยในดักโกสนินท พิทาราบดังนี้:- บทว่า อนุตตมุตฺตสฺ (แปลว่า เธอเป็นคนปราศจากนิมิต,) มืออธิบายว่า "ช่องปากสาวของเธอมีประมาณเท่ากุญแจเท่านั้น" บทว่า นิมิตุตตสฺตสฺ (แปลว่า นิมิตสร่งเธอ ไม่เต็ม,) บริบูรณ์, มืออธิบายว่า "สักแต่ว่าเป็นที่หมายรู้เท่านั้น" บทว่า อโลเกต (แปลว่า มีช่องคอคอแห้ง,) บทว่า ฐูโลเกต (แปลว่า มีช่องคอคอที่เปียกชุ่มไปด้วยโลหิต)