การเล่นกีฬาและประเพณีในวรรณกรรมไทย : หน้า 216/450

ประโยค (ตอน) - ดูดซับน้ำปลากาแปลง ภาค ๑ หน้าที่ 215 ด้านหน้า หรือ ด้านหลังแห่งหญิงฟ้อนนัน. สองบาทว่า นางจุติยิป คายุติ มีความว่า ในขณะหญิง ฟ้อนนันฟ้อนอยู่ พากิจฌาหล่านั้น ย่อมรับรอคอยตอบตามการฟ้อนรำ. ในทุก ๆ บาท ก็มีอย่างนี้. สองบาทว่า อุดรูปทีน กิณุติ มีความว่า ย่อมเล่นมหรุก บนกระดานมหรุกแถวละ ๘ ตา. ในกระดานมหรุกแถวละ ๑๐ ตา ก็เหมือนกัน. บาทว่า อากาศปี มีความว่า เล่นมหากเก็บในอากาศ เหมือน เล่นมหรุกแถวละ ๘ ตา และแถวละ ๑๐ ตา ฉะนั้น. บาทว่า ปรีาหรอปล มีความว่า ท่องเวียนมีเส้นต่าง ๆ ลง บนพื้นดินแล้ว เล่นวงวนไปตามเส้นวงในวงเวียนนั้น (เล่นชิงาว). สองบาทว่า สนุกกายปี กิณุติ ไม้แก่ เล่นก็มหากไหว บ้าง. อธิบายว่า ตัวมหากรุกและหินรวดเป็นต้นที่ทอดไว้วมกัน เอาเส้นเท่านั้นเขี่ยออก และเขี่ยเข้าไปไม่ไหว. ถ้าว่า ในลูกละกอก ตัวมหากรุก หรือ หินกรรหล่านนั้นบงอย่างไรเป็นแพ. บาทว่า คลายยา ได้แก่ เล่นโยนห่วงบนกระดานสะกา. บาทว่า มุกิษา มีความว่า การเล่นกีฬามังไม่งั้น ท่านเรียกว่า "มุกิฎ" เล่นด้วยก็ฬากมิ่งบังนั้น. ความว่า เที่ยวเอาไม้ยาวไม้สั้น เล่น. บาทว่า สลากะฤดูเณน มีความว่า เล่นเอากุนนุ่มด้วยน้ำครั่ง น้ำฝาง หรือ น้ำผสมแป้งแล้วถามว่า "จะเป็นรูปอะไร?" จึงแต้ม