ข้อความต้นฉบับในหน้า
ประโยค (ตอน) - ทัศสนัสนปาสากาเปลภาค ๑ - หน้า 76
เวลาไม่นาน เรียกว่า ตั้งนะ (ขนานนั่น) ในคำว่า ภิ ฐิ
นาม อยู่โย อุทาย ตุงฉิม นี้ ๆ บทว่า ตุงฉิม ได้แก่ การ
หลักสื่อ มีการทำหน้าที่เชื่อมไำม่าน.
[อธิบายการเที่ยวหลักสื่อ]
กล่าวว่า สญจริฏิต สมปุ๋นชยูย ความว่า พิงถึงภาวะเกี่ยวหลักสื่อ.
ก็เพราะภิกผู้ถึงภาวะผู้จักสื่อื่น นี้ๆ ส่งไปแล้ว จำต้องไป
ในนั่งบา, หญิงและชายที่นามประสงค์อาในสกลาบานนี้ โดย
พระบาลเป็นต้นว่า อิติญฺ ยาว ปรุงสมฺ ข้างนั่นแหละ, ฉะนั้น
เพื่อจะทรงแสดงอรรถนั้น พระผู้พระภาคจึงตรัสบภาวะแห่ง
คำว่า อิติญฺ ยาว ปรุงสมฺ นี้ อย่างนี้ว่า “ภิ ฐิ ฐิกุ ฐินา”-
ไปในสำนักผู้ชาย หรือว่า ภิกษาชวนไปในสำนักแห่งหญิง ดังนี้.
ในคำว่า อิติญฺ ยาว ปรุงสมฺ ปรุงสฺุ วา อิติสมํติ
นี้ บังติตีพิงราบนบาลี้ที่เหลือว่า อาโรเจยฺยะ เปล่า พึงบอก.
ด้วยเหตุนนั้นน่า, ในบทว่าขำฺชนะ แปลว่า พึงบอก.
ด้วยเหตุนี้นั่นเอง, ในบทว่าปรํสุตฺ วา อิติสมํติ
นี้ พระผู้พระภาคจึงตรัสว่า " ย่อมบอกความประสงค์ของชาย
แก่หญิง, บอกความประสงค์ของหญิงแก่ชาย" ดังนี้.
บัดนี้, เมื่อจะแสดงประโยชน์ คือ ความประสงค์ ความ
ต้องการ อัธยาศัย ความพอใจ ความชอบใจ ของชายและหญิงเหล่านั้น
ที่ภิ ฐิ ย מן ี ฐิตา ว่า " ในความเป็นเมียก็ถาน ในความเป็นชู้ก็ถาน."
บรรดาทั้งสองนี้ บทว่า ชายุตฺเต นั้น ในความเป็นเมีย.