ฤดิบูรณ์นาฏศิลป์จานกาเปล ภาค ๑ : หน้า 78/450

ประโยค-ฤดิบูรณ์นาฏศิลป์จานกาเปล ภาค ๑ หน้าที่ 78 แก้ชายอย่างนี้ว่า "เธอจับเป็นหัวขั้วคราว." บ่นติชมทราบว่าต้องส่งทีก็เสสด." [อธิบายหญิง ๑๐ จำพวก] บัดนี้ พระผู้มีพระภาคเจ้า เพื่อทรงแสดงหญิง จำพวกที่ทรงประสงค์ในคำว่า อิตถียาว ปริสมนิ นี้ โดยประเภทแล้ว ทรงแสดงชนิดแห่งอานิม ด้วยอำนาจความเป็นผู้สื่อ ในหญิงเหล่านั้น จึงรัสเสว่า ท ส อิตถียาว เป็นนั่น. บรรดานาฏเหล่านั้น ว่า มาตรภูติว่า ได้แก่ หญิงที่มารดารักษา คือ มาตรารักษาโดยประการที่จะสำเร็จกอยู่ร่วมกับผู้ชายไม่ได้. ด้วยเหตุนั้น ท่านพระอานงจึงกล่าวแม้นภาชะแห่งว่า มาตรภูติ นี้ว่า "มาตรย่อมรักษามุ้งครอง ยังตนให้ทำความเป็นใหญ่ ยังอาจให้เป็นไป." บรรดานาฏเหล่านั้น ว่า ว่า รุฏติ ความว่า "ไม่ให้อไปที่ไหนฯ ว่า โคปิติ ความว่า ย่อมักไว้ในที่คุ้มครอง โดยประกายที่ชายเหล่านั้นจะไม่เห็น. สองบทว่า อิสสุรียา การว่า ความว่า ห้ามการอยู่ตามอำเภอใจแห่งหญิงนั้น ประพฤติบ่มี้. สองบทว่า สัจจติ ความว่า ยังอำนาจของตนให้เป็นไปในเมืองมนต์แห่งหญิงนั่นอย่างนี้ว่า “เจ้าทำสิ่งนี้, อย่าได้ทำอย่างนี้.” แม้หญิงทั้งหลาย มีกุญชีบำรักษาเป็นนั่น ก็พิษทราบโดยอุปนิษฐี โคตร หรือ ธรรม ย่อมรักษาไม่ได้, แต่ว่า หญิงอономรับมิ