พระศาสนาและการเผยแพร่ของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า : หน้า 35/604

พระสัมมาสัมพุทธเจ้าและพระสงฆ์สาวกได้ใช้เวลาในการเผยแพร่พระศาสนาอย่างคุ้มค่าโดยมิได้เห็นแก่ความเหนื่อยยาก ดังนั้นพระพุทธองค์ดำเนินเป็นระยะทางไกลเพื่อโปรดผู้อุปถัมภ์พร้อมจะบรรลุธรรมได้ (ม.อ. 2/12/56) เสด็จไปป้องกันจอรมองคติที่ให้พันจากการทำบาปดาผอันเป็นบาปหน้าที่จะห้ามสรรเสริญพระมงคลมิพาบัญชีและได้รับบรรลุพระอรหัตในที่สุด (ม.อ. 3/347/241) ในบางครั้ง ยังทรงให้พระอานนท์เรียกประชุมสงในยามค่ำคืนเพื่อทรงแสดงธรรมปลดเปลื้องภิกษุผู่ใหญ่จากอคุษวิตกและให้บรรลุพระอรหัตได้ทันเวลาหาไม่แล้วในเช้าวันรุ่งขึ้นภิกษุเหล่านั้นจะสถากันหมดด้วยความท้อถอยในการปฏิบัติ (ช.อ. 2/400, ช.อ. 4/246, ช.อ. 5/196) หรือภายหลังเสด็จไปโปรดดิถาของนายช่างกุให้บรรลุโสดาบันก่อนที่จะละโลกในวันนั้น (ธ.อ. 6/39-40) เป็นต้น แม้ว่ในการประกาศพระศาสนาจะต้องพบเจอกับอุปสรรคที่หลายหลาย2 หากพระพุทธองค์และพระสงฆ์ก็ไม่เคยหวั่นไหวหรืออย่อต่อการทำหน้าที่ยอดด้านามิตรให้กับผู้มุ่งหวังที่รอคอยอยู่แต่โดยอย่างใด อาจกล่าวได้ว่าน 45 พรรษาของการเผยแผ่พระศาสนาของพระพุทธองค์ นับเป็นวันเวลาของการชิงช่วง เพื่อที่จะช่วงชิงจิตวิญญาณของมวลมหาชนให้หลุดพ้นจากการถูกคุมขังในวิรุสาทิที่ไม่รู้สิ้นสุด สมดั่งปณิธานแห่งมหากรุณาในการบำเพ็ญบารมีเพื่อการเป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้า