การเห็นพระพุทธเจ้าและการบรรลุอรหัตผล : หน้า 405/604

เห็พระพุทธเจ้าพระองค์นั้นด้วยใจเหมือนเห็นด้วยจักษุ (ญ.จุฬ. 30/625/301-2) อธิษฐานได้เชื่อว่าจะเป็นผู้เห็นพระพุทธเจ้าเป็นปกติ เมื่อเจริญพุทธานุสติ ต่อไปนานก็อ้อมบรรลุพระอรหัตผลได้ ดังที่พระสิงคาลามตาเถรกล่าวไว้ว่า ครั้งนั้นฉันไปในที่ประชุมนี้ได้ฟังสุดภาคิณแล้ว ได้บรรลุสถานะเป็นกิฏฐี นี้ฉันผู้ปรารถนาเห็นพระพุทธเจ้า เจริญพุทธานุสติย่อมไม่มนา ก็ได้บรรลุอรหัตผล (ญ. อป. 33/174/387) องค์นี้ มีข้อความหลายแห่งในอรรถกถาบาลีที่เชื่อมโยงการเห็นพระพุทธเจ้ากับการบรรลุสมรรถผล ดังที่มีข้อความบรรยายไว้ว่า เพราะข้าพเจ้าได้เห็นพระผู้มีพระภาคพุทธเจ้าพระองค์นั้นแล้ว ร่างกายนี้จึงเป็นที่สุด วจนะแห่งการเกิดสิ้นสุดแล้ว บัดนี้กำลังไม่ม้อกต่อไป53 อรรถกถาได้อธิบายการเห็นพระผู้มีพระภาคเจ้าพระองค์ในที่นี้ไว้ว่า หมายถึงการ “เห็นพระธรรมกาย” ด้วยการเห็นอริยธรรม ดังนี้ เพราะพระผู้มีพระภาคเจ้าพระองค์นั้นเป็นธรรมภายในเป็น พระสัมมาสัมพุทธะ องค์ข้าเจ้าเห็นแล้วด้วยการเห็นอริยธรรมที่ตนได้บรรลุ จะนั่นร่างกายนี้จึงเป็นที่สุด ด้วยว่าพระผู้มีพระภาค