แนวคิดธรรมกายในคัมภีร์พุทธโบราณ : หน้า 286/604

ณรงฐานธรรมาภายในคัมภีร์พุทธโบราณ 1 ฉบับวิชาการ 3. พบความสอดคล้องอย่างสมบูรณ์ในประเด็นต่อไปนี้ 3.1. "พึงเห็นพระพุทธองค์โดยธรรมกาย ไม่ใช่โดยรูปาย เพราะพระองค์มีธรรมเป็นกาย" พบในคัมภีร์สายปรัชญาปาริมิต และสมาธิราชสูตร อายุคัมภีร์ตั้งแต่พุทธศตวรรษที่ 6 เป็นต้นมา 3.2. "ธรรมกายเป็นกายแห่งการตรัสรู้ธรรม" ซึ่งพบในคัมภีร์สังยุคตามมะชินีแห่งปลายพุทธศตวรรษที่ 10 และสุรรภวประกาโลตมสูตร อายุคัมภีร์รวงพุทธศตวรรษที่ 12-14 3.3. "อธิษฐานสาวเป็นผู้ฉิงพร้อมด้วยธรรมกาย" พบใน texts มคฺภาษาจีน แปลรวง พ.ศ. 956 (ค.ศ. 413) 3.4. "กิเลสของพระพุทธองค์สิ้นไปคงเหลือแต่ธรรมกายเป็นแก่นแท้ที่ดำรงอยู่" พบในสังยุคตามมะชินี ไม่ปรากฏนามผู้แปลและปี พ.ศ. ที่แปล 3.5. "มนุษย์และสรรพสัตว์มีพระตถาคตอาศัยอยู่ภายใน" พบในคัมภีร์ศิริมาลาเทวสินหนาสูตร อายุคัมภีร์รวงพุทธศตวรรษที่ 10-11 4. พบความสอดคล้องในระดับสูง แต่มีการขยายความที่ไม่พบในวิชาธรรมกายในคัมภีร์มหาปรินิพพานสูตร ฉบับแปลภาษาจีน แปลรวงพุทธศตวรรษที่ 10 และมีส่วนคัมภีร์อายุรวงพุทธศตวรรษที่ 12-14 มีความสอดคล้องในประเด็นว่า “ธรรมกายเป็นสังขตธาตุ เป็นนิ่งสว่าง อัตตา และเป็นอจินไตย” และแนวคิดตามตรภาคตรภพ แต่แตกต่างกันที่พระสูตรมีการขยายความออกไปว่า รูปภายเป็นเพียงการแสดงออกของกายที่เกิดจากุกโสลาย และแนวโน้มในการยกพระโพธิสัตว์ว่าผ็ดถูกสิษมแล้วเสมอด้วยพระพุทธองค์ 254 | ดร.ชนิตา จันทารศรีโล