หลักฐานธรรมภายในคัมภีร์พุทธโบราณ : หน้า 48/604

หลักฐานธรรมภายในคัมภีร์พุทธโบราณ 1 ฉบับวิชาการ ทิษณิกาย มัชฌิมนิกาย เป็นต้น หรือหากมาเดี๋ยวก็พับน้อยมาก เฉพาะในเวลาเปรียบเทียบกับคัมภีร์ “อาคม” (ดูนิยม “อาคม” ข้างล่าง) เท่านั้น นิกายหลัก นิในพระพุทธศาสนาที่ไม่ชำมหาญ เป็นคำใช้แทน “หินยาน” 18 เป็นคำแปลแบบย่อจาก “mainstream Buddhist schools” เพื่อความสะดวกในการใช้งาน มหายาน คำเรียกพระพุทธศาสนาแบบที่เคยเชื่อกันว่าเกิดขึ้นมา ภายหลังและเน้นการปฏิบัติเพื่อสู้เป็นพระพุทธเจ้ามากกว่าที่จะเป็นพระ อรหันต์สาวก แม้ชาวพุทธส่วนใหญ่ในประเทศไทยจะเคยเชื่อกันว่าพระพุทธศาสนาแบ่งออกเป็นนิย์ยาหินยานและมหายานตาม หากเส้นแบ่งระหว่าง หินยาน-มหายานแบบที่เคยเชื่อกันนั้นกลับไม่เคยมีความชัดเจนแต่โดยใด (ประพจน์ อัศววุฒิกา 2546: 1) หรือหากเคยชัดเจนก็เริ่มจะเลือนหายไปแล้ว เพราะคำสอนบ งอย่างหรือบางพระสูตรที่เคยเชื่อกันว่าเป็นของมหายานนั้น มาตราบในภายหลังเมื่อได้ศึกษาหลักฐานทางประวัติศาสตร์และโบราณคดีว่า เป็นคำสอนหรือลัทธิของนิครยาหินยานนแต่เดิม แต่ถูกนำเข้าเป็นของมหายานด้วยความเข้าใจผิด (Cox 2003: 507; Williams 2009: 17-18) จึงเป็นเรื่องยากที่จะกำหนดว่าตรงไหนคือมหายาน ดังนั้นนักวิชาการบางส่วนจึงเลือกที่จะกล่าวถึงมหายานในฐานที่เป็นส่วนหนึ่งของนิกายนิครยาหินยาน 18 นิยม/นิยาน มีความหมายว่า ยานเล็ก หรือยานเลว เป็นศัพท์ที่แสดงความหมายในเชิงหมิ่นเชื่อว่าเป็นคำที่ใช้โดยกลุ่มชาวพุทธที่เรียกตนเองว่า “มหายาน” ในความหมายว่ามีอุดมการณ์อันยิ่งใหญ่ในการบำเพ็ญบารมีเป็นพระโพธิสัตว์เพื่อช่วยเหลือสัตว์โลกทั้งหลาย ใช้เรียกชาวพุทธกลุ่มที่ตั้งเป้าหมายเพื่อการบรรลุธรรมและหลุดพ้นเฉพาะตน