หลักฐานธรรมในคัมภีร์พุทธโบราณ : หน้า 172/604

หลักฐานธรรมภายในคัมภีร์พุทธโบราณ 1 ฉบับวิจารณ์การยกตัวอย่างบทปูรหัสที่ต้องเพียรสละ ซึ่งคัมภีร์กล่าวถึงกามวิกฤต พยาบาทวิกฤต วิหิงสาวิกทิสัก และบทปูรหัสทั้งหลาย ส่วนในคำสอนของพระมงคลเทพมุนีกล่าวถึงอธิบายมา พยาบาท มิฉะนั้นจะเป็นการพูดถึงอดุล ทั้งสามกลุ่มด้วยถ้อยคำที่แตกต่างกันเท่านั้น จึงกล่าวได้ว่า ความแตกต่างที่พบระหว่างสิ่งที่กล่าวไว้ในคัมภีร์นี้กับคำสอนของพระมงคลเทพมุนีเป็นเพียงเรื่องของการใช้ถ้อยคำหรือจำนวนภาษามากกว่าที่จะเป็นความแตกต่างในแนวของหลักธรรม ดังนั้นคำสอนที่พบในคัมภีร์คาถาจริงจึงว่าหลักธรรมในวิชาธรรมภายในคำสอนในพระพุทธศาสนาแต่เดิม 3.1.3. นิพพานเป็นแดนเกษม ไม่มีความชรา ประเด็นที่สามนี้พบในคัมภีร์ประเภทเทส คือคัมภีร์ที่ขยายความคำสอนในพระสูตร จาริกในภาษาคานธารี อายุของคัมภีร์ที่คัดลอมาราว พ.ศ. 553-573 (Baums 2009: 109) ดังคำในรายงานที่ปรากฏในคัมภีร์นี้ไม่พบในคัมภีร์เทสหรืออรรถกถาใดๆในภาษอื่น บงช้ำคัมภีร์นี้เป็นคัมภีร์อธิบายความที่น่าจะเขียนขึ้นในคันธาระเองโดยไม่ได้ปลมามอีกที ดังนั้นคำอธิบายที่ปรากฏจึงสะท้อนความเข้าใจของชาวพุทธในคันธาระในเรื่องที่กล่าวถึงน่ ณ ช่วงเวลาของการเขียนและคัดลอกคัมภีร์นี้ ส่วนข้อความของคัมภีร์หลักหรือพระสูตรที่ถูกนำมาอธิบายนั้นมีบางส่วนพบในธรรมบทนาคารานธาริ อุทานวรรณคาถาสันกฤต หรือพบในคัมภีร์อื่น ซึ่งแบ่งบอว่าอ่านสอนของพระพุทธศาสนาที่ชาวคันธาระรู้จักในยุค