หลักฐานธรรมภายในคัมภีร์พุทธโบราณ 1 ฉบับวิชาการ : หน้า 308/604

หลักฐานธรรมภายในคัมภีร์พุทธโบราณ 1 ฉบับวิชาการ กว่าสงปัญญา ดวงปัญญากว้างออกไปจากของายทิพย์เห็น ดวงวิญญุตที่อยู่ในกลางดวงปัญญานั้น... (รร. 69) อาจกล่าวได้ว่า การวางใจต่อสิ่งที่เห็นในสมาธิดังที่กล่าวไว้ในสมาธิราช สูตรนี้เข้ากับหลักการปฏิบัติในวิชาธรรมกายที่สอนให้ “เห็นสัสว่่าเห็น” โดยไม่ไปยึดติดว่าเป็นตัวเรา ของเรา จึงสามารถเข้าไปสู่สถานธรรมที่ ละเอียดยิ่งๆ ขึ้นได้ หลักการเกี่ยวกับการปล่อยวางภายนอกแล้วเข้าสู่ความว่างไปตาม ลำดับจังหวะพันจากกิเลสอาสะวะโดยสิ้นเชิงนั้นมันก็ไว้ในท่านองเดียวกัน ในพระไตรปิฏกฉบับ จุฬาสัญญสูตร (ม.อ.14/333-342/226-233) เพียงแต่บรรยายด้วยถ้อยคำที่แตกต่างกันเท่านั้น พุทธานสูตรที่กล่าวไว้ในสมาธิราชสูตรจึงนับได้ว่าเป็นร่องรอยของคำสอน ธรรมภายในที่มีมาแต่โบราณอีกชั้นหนึ่ง 3.3.2.3. ตำราปฏิบัติธรรมของโยคาจาร104 คัมภิธิปฏิบัติธรรมนี้เรียกผู้ปฏิบัติธรรมว่า “โยคาจาร” (yogācāra) (Schlingloff 1964; Ruegg 1967) คำยานกับที่คัมภิธิปฏิบัติธรรมของฝ่าย เถรวาทเรียกผู้ปฏิบัติธรรมว่า “โยคาวิจาร์” (yogāvacara) นั่นเอง 104 เนื้อหาจากงานวิจัย “ร่องรอยวิชาธรรมภายในคันธะและเอเชียกลาง” (ชินดา จันทราศรีใส 2557) และงานวิจัย “สมาธิขั้นกลางภายในพระพุทธศาสนาฉบับยุคดั่งเดิมและยุคอิธิอิ่น” (พระ เกียรติศักดิ์ กิตติปัญโญ 2557) 276 | ดร.ชนิดา จันทร์คาศรีใส