ฐานธรรมภายในคัมภีร์พุทธโบราณ : หน้า 250/604

ฐานฐานธรรมภายในคัมภีร์พุทธโบราณ 1 ฉบับวิชาการ จะเป็นขึ้นส่วนเล็กๆ ที่ขาดวุ่นและมีเนื้อความไม่สมบูรณ์ตาม แต่อย่างน้อย การค้นพบชิ้นส่วนคัมภีร์ก็เป็นพยานทางวัตถุที่บ่งบอกว่า พระสูตรนี้และ คำสอนในสายตกครรภ์เคยแพร่หลายอยู่ในเอเชียกลางในช่วงเวลาสาว พุทธศตวรรษที่ 12-14 เป็นอย่างน้อย ในแง่ของความสอดคล้องกับหลักการของวิตชาชรรมภาย อาจแยกได้ เป็นสองประเด็น ในประเด็นว่าที่ในสมรรพสัตว์มีตกครรภ์อยู่นั้นนับว่าสอดคล้อง โดยหลักการ ดังที่ได้แสดงแล้วไว้ในส่วนที่เกี่ยวกับคัมภีร์ศรีมาลาเทวิงหนาท นิเทศ 3.2.4.1) ส่วนประเด็นว่าที่ พระตกครรภ์มีภายเป็นเพชรที่ไม่แตกสลายนันขึ้นอยู่ กับว่าจิตความ "กายเพชรที่ไม่แตกสลาย" อย่างไร หากจิตความว่า เป็นกายที่มีความแข็งแกร่งเพราะจงไม่แตกสลายกันนับว่ามีคุณสมบัติที่ไม่ตรงกันกับ ธรรมภายในที่กล่าวถึงในวิชาชรรมภาย แต่หากจิตความว่า เป็นกายที่ใสสะอาดบริสุทธิ์คายเพชร ส่วนที่ว่าไม่แตกสลายเพราะเป็นกายที่ไม่มีปัจจัยปรุงแต่ง (อสงขตะ) ก็นับว่าสอดคล้องกับธรรมภายในหลักการของวิชาชรรมภาย ดังที่พระมงคลเทพมุนี กล่าวว่าไว้ว่า สังขธาตุด สังขธรรมะ ฯ เป็นอย่างไร? นี้แหลละที่เรา อาศัยอยู่ในแหละ ตัวสังขธาตุสังขธรรมทั้งนั้น อยู่กับธรรม ในกายมนุษย์ก็เป็นสังขธรรม อยู่กับบรรดามนุษย์ก็เป็นสังขธ ฯ ธาตุธรรมที่ปัจุบันจะแปรงแต่งได้ บังบังบังญาได้ เป็นสังขธ ฯ สังขธรรรม