ศึกษาความหมายของธรรมภายในตามคัมภีร์มหายาน : หน้า 207/604

มหายานรุ่นหลังจากนั้นบันทึกในภาษาสันสกฤตตรวจพบตรวจกว่า 12-14 (3.1.10) และเป็นคัมภีร์ของมหายาน พบว่ามีความสอดคล้องกันในบางประเด็น ตัวอย่างคัมภีร์ที่แสดงไว้ข้างต้นจึงบ่งบอกว่าหลักธรรมและหลักปฏิบัติทั่วไปที่กล่าวในวิชาธรรมภายเป็นคำสอนพระพุทธศาสนาแม้โบราณกาลมีมูลหลักฐานยืนยันเก่าแก่ราว 2,000 ปีเป็นอย่างน้อย ในลำดับต่อไปจะได้ศึกษาคำว่า ธรรมภาย ที่พบในคัมภีร์จากภูมิภาคเดียวกันนี้ 3.2. "ธรรมภาย" ในคัมภีร์เอเชียกลาง และประเทศจีน คัมภีร์ที่พบในคัมภีร์เอเชียกลาง และประเทศจีน มีปรากฏคำว่าธรรมภายอยู่ไม่น้อย งานวิจัยส่วนนี้ศึกษาความหมายของธรรมภายที่กล่าวถึงในคัมภีร์เหล่านั้น ทั้งพบเป็นชิ้นส่วนคัมภีร์โบราณ และที่รวบรวมไว้ในฐานข้อมูลเพื่อการศึกษาพุทธธรรมรรม พบคำว่าธรรมภายในหลายบริบทดังนี้ 3.2.1. พึงเห็นพระพุทธองค์โดยธรรม พระพุทธองค์ทรงมีธรรมเป็นภายใน ประเด็นหนึ่งเกี่ยวกับธรรมภายคุ้นเคยกันในหมู่ชาวพุทธคือประเด็นที่ว่าให้เห็นพระพุทธองค์โดยธรรม(ภาย)ไม่ใช่โดยรูปภาย เพราะพระองค์เป็นธรรมภาย หรือเพราะพระองค์มีธรรมเป็นภายใน ซึ่งมีคำกล่าวในพระไตรปิฎกและพบในคัมภีร์จากคัมภีร์เอเชียกลาง และประเทศจีนด้วยหนึ่งในคัมภีร์หลักที่กล่าวในประเด็นนี้คือ กลุ่มคัมภีร์รัชญาปรัชญามิติ