หลักฐานธรรมภายในคัมภีร์พุทธโบราณ : หน้า 478/604

หลักฐานธรรมภายในคัมภีร์พุทธโบราณ 1 ฉบับวิชาการ 4.3.1.6. พระญาณสืลิน ตนพรหม หรือ “ตัวธรรมภายใน”103 ในคัมภีร์ว่าระพันธะและพระญาณสืลิน มีข้อความที่บ่งบอกถึงบางสิ่งที่ มีลักษณะคล้าย “ตัวธรรมภายใน” กล่าวคือ ในคัมภีร์ว่าระพันธะ ตอนที่กล่าว ถึงขั้นตอนก่อนจะเข้าสู่โลกุตระธรรม มีข้อความดังนี้ ให้นึกดูเห็นคนพรหมเป็นดังแสงดาววันนี้ นักให้สว่าง ลงถึงสะดือจาวา น ม ต ส ส ที่หนึ่ง ชื่อว่าโสดามรรครา (บวร. 2.38.4) ข้อความนี้บ่งบอกว่า “ตนพรหม” เป็นเครื่องมือ (instrument) หรือ อย่างน้อยเป็นทางผ่านไปสู่โลกุตระธรรม ซึ่งเป็นความหมายที่คล้ายคลึงกันกับ กายธรรมโคลนราหรือภายในในวิชาธรรมภายใน ส่วนคัมภีร์พระญาณสืลิน มีข้อความระบุถึง “ตัวธรรมภายใน” ของ พระพุทธเจ้าและพระอรหันต์ว่าจะหมุนหมองหากเกิดความโกรธในใจของ พระพุทธองค์หรือพระอรหันต์ทั้งหลาย (ญาณก. 44.4-45.1) ข้อความนี้มีความ คล้ายคลึงกันกับที่พระมงคลเทพมุนีกล่าวถึงดวงธรรมที่ทำให้เป็น กายมนุษย์ว่า ดวงธรรมที่ทำให้เป็นกายมนุษย์ใส่ท่าฟองไข่แดงของ ไก่ ดวงนั้นแหละเรียกว่า ‘ธรรม ธรรมดวงนั้นดับไป กายมนุษย์ ก็ขี้’ ธรรมดวงนั้นผ่องใสสะอาดสะอ้าน กายมนุษย์ก็รุ่งโรจน์