ความหมายและธรรมเทศนาเกี่ยวกับนิพพานในพระพุทธศาสนา : หน้า 175/604

(รธ. 433) และ “พอไปถึงนิพพานแล้ว ไม่เกิด ไม่แก่ ไม่เจ็บ ไม่ตาย เป็นอย่าง ได้ก็เป็นอย่างนั้น สวยหน้า งามหน้า สะอาดหน้ากึ้นไป คงที่ทีเดียว” (รธ. 845) ซึ่งบ่งบอกว่าในนิพพานไม่มีความแก่ คงที่ ไม่มีความเสื่อม อันนี้ ยังมีพระธรรมเทศนาที่กล่าวถึงนิพพานว่าเป็นแดนเกษม ดัง ตัวอย่างข้างล่างนี้ เมื่อธรรมภายังเล็งถูกส่วนตนตกศูนย์ มีอายุจนอีกอย่าง หนึ่งที่เรียกว่าอายตนพิพากษา ดั่งดูธรรมภายที่ศูนย์นั้นเข้า นิพพานอยู่เนืองในจิง แมในขณะมีพระชนม์อยู่ ซึ่งว่าไปอยู่สี่แดน เกษมประการหนึ่ง เมื่อลดับขันธ์ พระองค์เข้ามาบัติ อายตน นิพพานดีดูดเข้าสู่นิพพานไป นี้ก็เรียกว่า ไปสู่แดนอนเกษม ซึ่ง อยู่ในความหมายว่าสุกโต (รธ. 31) พระธรรมเทศนานี้กล่าวถึงนิพพานตราสองประการ ได้แก่ สุปปทิเหส นิพพานธาตุ คือนิพพานในขณะที่ยังมีร่างกายอยู่ในโลกมนุษย์ และอนุปทิเหส นิพพานธาตุ คือนิพพานที่เข้าไปหลังจากดับขันธ์ปรินิพพานแล้วว่าเป็นแดน เกษมทั้งคู่ ตรงกันกับที่กล่าวไว้ในคัมภีร์ภิรินทรเมษ ภาษาคนาธรรมขัน คัมภิรินเทสภาษาคนธารนี้ จึงแสดงถึงความเข้าใจหลักธรรมาของชาวพุทธยุค โบราณที่สอดคล้องตรงกันกับหลักการของวิชชาธรรมกาย