ความหมายและความสำคัญของโสดาบันในพระไตรปิฎก : หน้า 477/604

นี้หมายเหตุ มีสูญฝ่ายเดียว ทุกข์มีน้อยนัก ไปถึงพระอรหัตหมด ทุกข์ ไม่มีทุกข์เลย มีสุขฝ่ายเดียว เรียกว่า เอกานุ เป็นบรมสุข ฝ่ายเดียว เข้าวิหารภารวัตรธรรม ที่เดียว อย่างนี้และ ได้ชื่อ วรรณรมย่อมรักๆผู้ประพฤติธรรม (รร. 643) ในพระไตรปิฎกว่าส มีข้อความกล่าวถึงความเป็นโสดาบันในทำนอง เดียวกันว่า ผู้เป็นโสดาบันบุคคลขึ้นไปย่อมไม่ตกนรก และมีพานเป็นเบื้อง หน้า ดังตัวอย่างข้อความต่อไปนี้ คหบดดี เมื่อใด ภัวยร 5 ประการของอริตสาวสงบระงับ แล้ว เมื่ออริตสาวย่อมประกอบด้วยธรรมเป็นองค์แห่งการ ถึงกระแส (โคสถปุตติงค) 4 ประการ และญาณธรรมอย่าง ประเสริฐ อริตสาวเห็นดีแล้ว แทงตลอดด้วยปัญญา อริตสาว นั่นหวังอยู่พึงพากรณตนด้วยตนเองได้ว่า เราเป็นผู้มีนรกสูญ แล้ว มีคำเนิดสัตว์ดิริฉานสิ้นแล้ว มีติวิสัยสิ้นแล้ว มอขาย ทุคติ วินิบาตสินแล้ว เราเป็นโสดาบันมั่นไม่ตกต่ำเป็นธรรมดา เป็นผู้ที่จงจะสู้ในภายหน้า ฯ (ส.ณ. 16/151/82) จึงกล่าวได้ว่า คำสอนของโยคาวจรและคำสอนในวิชาธรรมภายใน ประเด็นที่เกี่ยวกับโลกุตตรธรรม หรือไฟภายใน ศีลภายใน แสงสว่างภายใน หรือ ธรรมภายในที่นำไปสู่สุดคันั้น ลอดคล้องกัน และเป็นความเข้าใจดังเดิมดังที่มี บันทึกไว้ในพระไตรปิฎกวาง