หลักฐานธรรมภายในคัมภีร์พิทุทธโบราณ 1 ฉบับวิชาการ : หน้า 446/604

หลักฐานธรรมภายในคัมภีร์พิทุทธโบราณ 1 ฉบับวิชาการ ตรองที่จะพูดหยุดอีกเหมือนกัน พอหยุดเวลาไร เวลานั้นเรียกว่าจิตสงบจากริสุทธิ์แล้ว หยุดเข้ามอย่าให้เคลื่อนที่นะ ความรู้สึกก็สุขทุกข์อยู่ในตัวนั้นแหละ จะรู้สึกว่านั้นหยุดอีกจุดเดียว กาย วาจา ใจ หยุดดูเดียวกัน พอใจหยุดก็ลงไปในขณะใจ ขณะนั้นเรียกว่าจิตสงบระงับแล้ว นั่นเป็นจิตริสุทธิ์แล้ว กายริสุทธิ์ วาจาริสุทธิ์ ใจริสุทธิ์ ยังมีดีอยู่แน่น ริสุทธิ์ของสามัญสัตว์ ไม่ใช่ริสุทธิ์เฉพาะ บริสุทธิ์เฉพาะ สว่างโล่ง ยิ่งกว่ากลางวัน เห็นชัด ความหยุดกาย ลมหายใจ หรือความตระกองหยุด ใจหยุด เห็นที่เดียว สว่างแจ่มแจ้ง เห็นดวงเท่านั้นเท่าที่ปรากฏที่เดียว (รร. 666) อย่างไรก็ดี แม้ท่านจะกล่าวถึงการระงับของจิตตสงบตรแต่ในที่นี้หมายเอาการที่หยุดในระดับเบื้องต้นเท่านั้น ดังจะเห็นได้จากที่กล่าวถึงความบริสุทธิ์ของสามัญสัตว์ องค์ใน การกำจัดกิเลสเพื่อบรรลุธรรมและอริยผลนั้น เป็นการอาศัยธรรมกายที่เข้าสมาบัติในระดับต่ำๆ โดยมิได้หมายถึงนิธิสมาบัติแต่โดยใด ดังจะเห็นได้จากพระธรรมเทศนาด้านล่างนี้ พอแน่นอนใจ เห็นทุกข์สุข สมุทัยสัง นิธิรสัง มรครสัง พอครสเข้าเท่านั้นแหละได้รับรสพระโสตทั้นที พอพระโสตเข้า สมาบัติ นี้อยู่ในปฐมบาณ ตุฏิวาณ ตติยบาณ จตุตถบาณ อากาสานัญญามณ วิญญาณัญญามณ อกิญจานัญญามณ