หลักฐานธรรมาภายในคัมภีร์พุทธโบราณ : หน้า 124/604

หลักฐานธรรมาภายในคัมภีร์พุทธโบราณ 1 ฉบับวิชาการ ...พระโโยวาจรผู้รู้ว่า ธรรมภายใน ดำรงอยู่ในหัอยประเทศ แห่งสรรพฤกษ์ ทำให้หมุนดั่งว่าหนูนต์ ท่านจึงตั้งใจเจริญพระ วิปัสสนา เพื่อให้ธรรภายใน เป็นที่พึ่งยอมโดยสิ้น เชิง ถึงสถานอันสงบระงับประเสริฐเที เพราะความอำนวย ของธรรมภายในนั้นเป็นอตะ (หน้า 33) ข้อความเกี่ยวกับธรรมภายในที่พบในหนังสือพุทธธัญญาณ (หรือ สมถวิปัสสนาแบบโบราณ) จำนวน 3 แห่ง และที่เขียนไว้ในหนังสือ “ทิพย อำนาจ” เกี่ยวกับ “อินทรีย์แก้ว” 28 โดยพระอธิการฉัตรา ในปี พ.ศ. 2493 ทำให้ “ธรรมทยากร” ตั้งข้อสังเกตเกี่ยวกับความเข้าใจของโบราณาจารย์ฝ่าย เกรเวทเกี่ยวกับธรรมภายในดังนี้ 1. ธรรมภายในใช้หมายถึงหมู่แห่งธรรม แต่คือกายธรรมที่มีอยู่ในกายเนื้อ (จากข้อความในหนังสือพุทธธัญญาณ ว่า “พิจารณากายธรรมภายในรูป กาย”) และสามารถมองเห็นได้ด้วยญาณฉญ์ 2. เห็นว่า ถ้าปฏิบัติตนเข้า ถึงธรรมภายในตนเองแล้ว จะสามารถเห็น ธรรมภายในนิพพานได้และรับประโยชน์จากท่านได้ด้วย และดังนั้นการที่ผู็ เข้าถึงธรรมภายในจะน้อมถวายข้าว ดอกไม้ รูปเทียนเป็นพุทธบูชาและเป็นบุญ กิริยาแต่ธรรมภายในของพระพุทธเจ้าในนิพพานจึงเป็นสิ่งที่เป็นไปได้ 28 มีข้อความบอกว่า ธรรมภายในเป็นที่ตั้งของพระพุทธศาสนัทธิฝ่ายออทตรินิก ในมนุษย์ อัตพุทธะ และ ในทิพยภพินิจ ที่กล่าวถึงพระรูปาย พระนามภายใน และพระธรรมภายใน และว่าความรู้เหล่านี้เป็น ความรู้สลับในพระธรรมวินัย (คือรู้ว่าสมัย แต่รายละเอียดยังไม่ชัดเจน) ควรศึกษาค้นคว้าต่อไป ไม่ควรด่วนคัดค้านทั้งๆ ที่ไม่จริง เป็นตัน