หลักฐานธรรมภายในคัมภีร์พุทธโบราณ 1 : หน้า 378/604

หลักฐานธรรมภายในคัมภีร์พุทธโบราณ 1 ฉบับวิชาการ การปฏิบัติสมาธิวานา และคาถา ที่ 30-31 กล่าวถึงวัตถุเป็นที่ตั้งแห่งความสังเวช 8 ประการ39 นิยมใช้สดเพื่อเจริญภาวนาในหมู่พระภิกษชาวศรีลังกาและชาวไทยในภาคเหนือตั้งที่ปรากฏอยู่ในหนังสือพระปริจของประเทศศรีลังกาและหนังสือสดบนดนไทยเหนือของประเทศไทย เนื่องจากคัมภีร์จตุราราขเป็นคัมภีร์ที่เป็นที่นิยม มีการเผยแพร่ใช้งานกันในหลายแห่ง และมีการคัดลอกคัมภีร์ซ้ำกันบ่อยครั้ง จึงเป็นไปได้ว่าในการคัดลอกแต่ละครั้งจะมีความผิดพลาดคาดเคลื่อน ข้อความในคัมภีร์ที่พบในแต่ละท้องที่จึงมีความแตกต่างกัน สรุปรจึงได้จัดทำเนื้อหาคัมภีร์ขึ้นมาใหม่โดยเทียบเคียงเอกสารและใบลาน 4 ฉบับ เพื่อให้เนื้อหาที่น่าจะถูกต้องและใกล้เคียงกับฉบับดั้งเดิมมากที่สุด40 39 สังเวชวัตถุ 8 ได้แก่ การเกิด แก่ เจ็บ ตาย อบาย ความทุกข์ในอดีต ทุกข์ในอนาคต ในวัจนสาร และทุกข์ในภาวะอาหาร 40 เอกสารและใบลานที่สืบค้นที่ใช้เทียบเคียงกันเพื่อจัดทำเนื้อหาใหม่ได้แก่ 1) หนังสือสดบนดนพระปริจร (Maha Pirit Pota) ของประเทศศรีลังกา (Devundara 1983) 2) หนังสือสดบนดนบเหนือ (ตรี เขื่อนแก้ว 2524) 3) ใบลานอักษรขอม (6863/2/1) และ 4) ใบลานอักษรธรรมล้านนา (1298/1) คัมภีร์ใบลานทั้งสองฉบับ ปัจจุบันเก็บรักษาไว้ที่หอสมุดแห่งชาติ การตรวจชำระหรือจัดทำเนื้อหาขึ้นใหม่นี้เป็นพื้นฐานของภาษาศาสตร์ในลักษณะนี้ เป็นที่ยอมรับในทางวิชาการว่าเป็นงานที่มีคุณภาพในแวดวงศึกษาคัมภีร์ ศึกษารายละเอียดเพิ่มเติมได้จาก “ ร่องรอยธรรมภายในคัมภีร์จตุราราข” (สุปรานี พินิจพงศ์ 2557)