หลักฐานธรรมภายในคัมภีร์พุทธโบราณ : หน้า 140/604

หลักฐานธรรมภายในคัมภีร์พุทธโบราณ 1 ฉบับวิชาการ ของประเทศกีลาสถาน พบคัมภีร์จำนวนมาก ทั้งที่เขียนบนเปลือกไม้เบิร์ช ใบลาน กระดาษ มืออัรวัชพุทธศตวรรษที่ 11-13 จารึกในภาษาสันสกฤตแบบผสม เนื้อที่พบมีทั้งส่วนที่เป็นเนื้อหาจากพระวินัย พระสูตร และพระอธิษฐานของนิคายมูลสรรพสัติวา และคัมภีร์พุทธมหายานจำนวนใกล้เคียงกัน รวมเป็นจำนวนรวม 60-70 คัมภีร์ การศึกษาเนื้อหาของคัมภีร์เหล่านี้จึงเริ่มต้นอย่างริงจังในช่วงทศวรรษที่ผ่านมา มีคัมภีร์ที่ศึกษาแล้วอย่างจริงจังเพียงส่วน only เท่านั้น ในปี พ.ศ. 2537 หอสมุดแห่งชาติมอังกฤษ (British Library) ได้รับซื้อคัมภีร์ที่เขียนบนเปลือกไม้เบิร์ช จำนวน 29 ชัน (ม้วน) เขียนด้วยอักษรโรมันในภาษาคานธาริ การตรวจสอบอายุของคัมภีร์พบว่า เขียนขึ้นในรวงพุทธศตวรรษที่ 6-7 ซึ่งนับเป็นคัมภีร์เก่าที่สุดของพระพุทธศาสนาและของอินเดียในเวลานั้น (Salomon 1999: xv) นับเป็นจุดเริ่มต้นของการศึกษาคัมภีร์และภาษาคานธาริอย่างจริงจังในภายหลัง มีการค้นพบคัมภีร์ภาษาคานธาริ์เพิ่มขึ้นอีกหลายชุด บางชิ้นอายุเก่าเก่าราวพุทธศตวรรษที่ 4 และนับเป็นคัมภีร์เก่าแก่ที่สุดในปัจจุบัน (Falk 2011: 15, 19; Cf. Salomon 2009: 14-15) แม้ว่าคัมภีร์ภาษาสันสกฤตและคานธาริคที่พบในคันธาระและเอเชียกลางจะมีจำนวนไม่น้อยก็ตาม แต่การศึกษาคัมภีร์จีนประกอบด้วยยังคงมีความจำเป็นต่อการศึกษาพรามคำสอนของพระพุทธศาสนาในยูโบราณ ด้วยเหตุผลหลายประการ เช่น ในปัจจุบันการศึกษาภาษาาคนธารียังอยู่ในระยะกำลังพัฒนา เนื้อหาของคัมภีร์ที่พบเพียงออกมาสู่สายตาของนักวิชาการ และชาวพุทธเพียงส่วนเดียว ยิ่งกว่านั้น ตัวคัมภีร์ยังถูกเก็บรักษาไว้ในที่เฉพาะสำหรับนักวิชาการผู้เชี่ยวชาญในสาขาดังกว่าท่าน ยังไม่มีโอกาสให้เข้า