หลักฐานธรรมชาติในคัมภีร์พุทธโบราณ : หน้า 438/604

หลักฐานธรรมชาติในคัมภีร์พุทธโบราณ 1 ฉบับวิชาการ ก. บริกรรมเววา คัมภีร์โอะวาจจรแต่ละตอนกล่าวถึงบริกรรมเววาที่แตกต่างกันไปบ้าง ในระดับต้น คัมภีร์มูลลังกามุฐานอธิบายธรรมล้านนานะแนะนำบริการธรรม ภวาที่หลากหลายตามประเภทของธรรมฐานที่เลือกปฏิบัติ ดู 4.2.3.3 คัมภีร์ราวคาถาภาษาเขมร ฉบับวัดจังก์-อัง-เฮ-กรอม แนะนำให้ ภวาว่า อะระห์ หรือ สมมาสุทฺโธ ส่วนในเวลาที่ต้องการให้เบื่อหน่าย คลาย กำหนดให้วรรณว่า นมรูป อนุตตา คัมภีร์มูลลังกามุตราภายในแปดภาษาเขมร แนะนำให้ใช้คำวาวว่า 3 แบบ คือ 1. พุโธ อรห์ 2. สมมอารห์ และ 3. อรห์ (มุลลัมมิโตร 8ก.3-4) ตำราเจริญมจราวนแบบโบราณของวัดอรุณสุวรรณ ประเทศกัมพูชา แนะนำให้วาวว่า สมมอารห์ เช่นกัน ส่วนในระดับโลกุตตะ คัมภีร์พระญาณคสิลนะแนะนำให้ใช้คำวาวว่า อรห์ ใจนัยระมั่นกว่า อรห์ อรห์ อรห์ ให้เป็นดังแสงดาวได้สี เทือกผละั registrะ (ญาณน. 40.4) จะเห็นได้ว่าไม่ว่าจะเป็นระดับเบื้องต้นหรือการปฏิบัติในระดับโลกุตตะ ก็ตาม คัมภีร์โอะวาจจรก็เนยมแนะนำคำบริการธรรมภวาที่เนื่องด้วยพุทธฐานติ ซึ่งสอดคล้องกับข้อความก่อนหน้านี้ว่าพุทธฐานนิจะเคยเป็นที่นิยมในท้องถิ่น นี้ นับเป็นความสอดคล้องกันของท้องถิ่นเอเชียอาคเนย์กับดินแดนตอนเหนือ ของอินเดียอันได้แก่ คันธาระ เอเชียกลาง และประเทศจีน 406 | ดร.ชนิดา จันทร์ศรีโล