หลักฐานธรรมในคัมภีร์พุทธโบราณ : หน้า 298/604

หลักฐานธรรมภายในคัมภีร์พุทธโบราณ 1 ฉบับวิชาการ ว่า "ปรติยุตุปุน-พุทธ-สมบูรณ์วาสลิต-สมาธิสุตร" หรือ เรียกสั้นๆ ว่า "ปรติยุตุปุน-สมาธิสุตร" หรื" ภทรภาสุร" ว่าด้วยการทำสมาธิแบบเห็น พระพุทธเจ้าในปัจุบันมาปรากฏอยู่เฉพาะหน้า ซึ่งเฮอร์สัน (Harrison 1990: viii) ระบุว่าเป็นพระสูตรมายุยมาที่เก่าแก่ที่สุดที่เกี่ยวกับการทำสมาธิ ต้นฉบับ น่าจจะเขียนขึ้นในรวม พ.ศ. 500 หรืออาจเก่าแก่กว่านั้น97 พระสูตรนี้ถูกแปลในหลายภาษา คือใน ภาษาจีน ทิเบต มองโกเลีย และ ญี่ปุ่น บ่งบอกถึงความแพร่หลาย ส่วนชิ้นส่วนคัมภีร์ในภาษาสันสกฤตที่พบบจาก เอเชียกลางมีอายุการคัดลอกมาอยู่ในรวบรวมในราวกลางพุทธศตวรรษที่ 11-14 ซึ่งนั้นว่า ไม่เก่าแก่นัก นักวิจารณ์จึงสันนิษฐานว่า น่าจะเป็นคัมภีร์สันสกฤตที่แปลกลับ มาจากภาษาจีนอีกทีหนึ่ง เนื้อหาคำสอนในพระสูตร ซึ่งประมวลมาจากฉบับภาษาจีนและทิเบต นั้นสอนการทำสมาธิโดยให้อยู่บนฐานของศีลที่บริสุทธิ์ คุณธรรมที่บริสุทธิ์ และความไม่ติดใดในสิ่งใด ดังนี้ 1. พระโพธิสัตว์ จะเป็นบรรพจิตหรือคุรุสกี้ตาม (ชำระสีให้ริสุทธิ์ แล้วให้อยู่ในส่ง) น้อมระลึกถึงพระพุทธเจ้าพระองค์หนึ่ง98 เหมือนระลึกถึง