หลักฐานธรรมภายในคัมภีร์พุทธโบราณ 1 ฉบับวิชาการ : หน้า 504/604

หลักฐานธรรมภายในคัมภีร์พุทธโบราณ 1 ฉบับวิชาการ 3. พระอิทธิสงฆ์หนึ่งองค์พระนามสงฆานุสติ บังเกิดบุพมิมิตอยู่ภายในร่าง รู้สึกภายในโยกไปด้านหน้า, ธรรมบังเกิดขึ้นในอัณฑะ เห็นพระอิทธิสงฆ์ 1 องค์ ทรงจารีสิมวงสรางประทับนั่ง ณ กลางประตูทิพพานฯ ทิศทักษิณ, เป็นตัวองค์ศุดต้นปิฏก, อักษรเป็นตัว (อ) ศิลวิ่งก์ มีศีขาสาวงเหมือนแก้ว แผ่รงมรอบทิศทั้ง 10 ฯ 4. ผลจากการปฏิบัติธรรมในชั้นพระอิทธิสงฆ์ 8 นี้คือ มีผลได้เห็นพระอิทธิสงฆ์จำนวน 1 องค์ต่อหนึ่งชั้น หากปฏิบัติครบชั้นจะเห็นพระอิทธิสงฆ์จำนวน 8 องค์ ที่นั่งประทับนั่ง ณ ประตูทิพพาน และในบทสุด ท่านสรุปไว้ว่า อิทธิสงฆ์ทั้ง 8 องค์นี้เป็นคุณพระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ ที่เรียกว่า "คุณแก่ทั้ง 3 อยู่ภายใน" นอกจากนี้ ท่านยังอธิบายถึงสัญลักษณ์ว่า ประตูกระนิพพานนั้นมีอยู่ทั้งหมด 8 ประตูอยู่ในทิศทั้ง 8 และแทนด้วยอักษรอ่อ 8 ตัว พระอปมหาอธิบายว่า การเห็นพระอิทธิสงฆ์นั่ง ณ ประตูทิพพานในชั้นนี้ ถือว่าเป็นร่องรอยที่แสดงให้เห็นถึงผลที่เกิดขึ้นจากการปฏิบัติธรรมของคนสมัยโบราณที่ได้เข้าถึง คำว่า ประทับนั่ง ณ ประตูทิพพาน หากมองในเชิงสัญลักษณ์อาจหมายถึงสภาพธรรมที่จะมีชั้นโคตรรุน ส่วนพระอิทธิสงฆ์นั้น อาจหมายถึงกายธรรมโคตรรุก เพราะคำว่าพระอิทธิสงฆ์นี้นั่ง ณ ประตูพระนิพพาน นั่นหมายถึงพระอิทธิสงฆ์ที่ท่านไปถึงหน้าประตูเตียงไม่ได้เข้าไปข้างใน กล่าวคือได้ถึงแค่ประตูพระนิพพานเท่านั้น ส่วนประตูนิพพานนี้มีทั้งหมด 8 ประตู ตั้งอยู่ใน 8 ทิศ ทิศทั้ง 8 นี้ หากมองในทางสัญลักษณ์หรืออสรรคธรรมอาจหมายถึง อิริยบุคคล 8 ที่ท่านอยู่ข้างในประตูพระนิพพาน 472 | ดร.ชนิภา จันทราศรีโล