อภิธัมมัตถกรรม – การศึกษาความแตกต่างของกรรม : หน้า 215/442

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 215 แต่งให้เกิดผลเสียเอง ชื่อว่าอุปฆาตกรรมฯ จริงอยู่ ชนกกรรม และอุปฆาตกกรรม (ทั้ง ๒ นี้ ) มีความแปลกกันดังนี้ คือ ชนกกรรม ไม่เข้าไปตัดรอนวิบากแห่งกรรมอื่นเลย (แต่) ให้วิบาก (ผล) เกิดได้ อุปฆาตกรรม มีการเข้าไปตัดรอนเสียก่อน ๆ นี้เป็นข้อสันนิษฐาน ในอรรถกถาทั้งหลายก่อน ฯ ส่วนอาจารย์พวกอื่นกล่าวไว้ว่า "อุปปีฬก กรรม ย่อมขัดขวางวิบากแห่งกรรมอื่นในระหว่าง ๆ โดยนำปัจจัยมี ความเป็นผู้อาพาธมากเป็นต้นเข้าไปให้, ส่วนอุปฆาตกกรรมเข้าไป ตัดรอนวิบากแห่งกรรมอื่นนั้น โดยประการทุกอย่าง ให้โอกาสแก่กรรม อื่น แต่ไม่ให้วิบากเกิดด้วยตนเอง, แท้จริง ความแปลกกันแห่ง อุปฆาตกกรรมนี้จากชนกกรรม ปรากฏชัดดีอย่างนี้แล " ฯ [อธิบายกรรม ๔ อย่าง ให้ผลตามลำดับ] บทว่า กิจฺจวเสน ได้แก่ด้วยอำนาจแห่งกิจ คือการทำให้ เกิด, การสนับสนุน, การเบียดเบียน และการตัดรอน ๆ บทว่า ครุก ได้แก่กรรมกรรมที่อย่างอื่นไม่สามารถขัดขวางได้ ซึ่งมีโทษมาก และมีอานุภาพมาก ๆ บทว่า อาสนุนํ ได้แก่กรรมที่ตามระลึกได้ในเวลาใกล้จะตาย และกรรมที่ทำในเวลานั้น (คือเวลาใกล้จะตายนั้น) ฯ บทว่า อาจิณฺณ์ ได้แก่กรรมที่ทำเนือง ๆ หรือแม้ทำคราวเดียว แต่ส้องเสพเสมอเนืองนิตย์ ฯ บทว่า กตฺตุตากมุม ได้แก่กรรมที่ยังไม่ถึงความเป็นครุกรรม เป็นต้น แต่ควรกล่าวว่า "กรรม" โดยเพียงแต่สักว่าทำเท่านั้น ฯ